وظایف
شیعیان برای زمینه سازی ظهورحضرت مهدی (عج)
احمد
زیارانی
چکیده :
حضرت آیت ا.. بهجت
(ره) عارف واصل و عالم کامل بودند ، که هر لحظه ، خود را در محضر حضرت ولی عصر
(عج) می دیدند ، و راه ارتباط با حضرت مهدی (عج) بودند ، و بهترین دستورها برای
انجام وظایف در برابر حضرت مهدی (عج) و در نتیجه زمینه سازی برای ظهور حضرت ، از زبان مبارک ایشان جاری گشته است
، زیرا آنکه به هدف رسیده ، می تواند دیگران را برای رسیدن به مقصد دستگیری نماید
. آنچه از مفهوم سخنان ایشان به دست می آید این است که اعمال ما موجب غیبت حضرت
شده است و تنها راه برای ظهور ایشان ، اصلاح اخلاق و رفتار ما و توبۀ حقیقی و دعا
برای فرج از روی جد و راستی است .
نکته مهم دیگر این
است که حضرت مهدی (عج) به عنوان یک امر جانبی و حاشیه ای در زندگی ما مطرح نباشد ،
بلکه با معرفت کامل به حضرت ، ایشان را هر لحظه حاضر و ناظر بر خود و اعمال خود
بدانیم و بدانیم که حضرت در عین عدم ظهور ، همه جا حاضر هستند و عنایات فراوانی بر
همۀ شیعیان خود دارند ، واسطه فیض هستند و ظهور شان را باعث برکات مادی و معنوی
فراوان و مانع کشتار و خونریزی بدانیم . گام اول شناخت حضرت است ، گام دوم شناخت
وظایفمان نسبت به ایشان و گام سوم عمل به
این وظایف ، که انشاءا... زمینه ساز ظهور حضرت شویم .
اول باید خود را
اصلاح کرد و برای احساس نیاز به این اصلاح ، باید بفهمیم که خرابیم ، تا به فکر
اصلاح و درمان برآییم ، و پس از اصلاح خود ، به اصلاح دیگران و اصلاح جامعه
بپردازیم .
دیگر سفارشات آیت
الله العظمی بهجت (ره) عبارتند از : محبت
و اطاعت محض حضرت ، ملاک قراردادن رضایت حضرت در تمام کارها ، سفارش به دعا به
خصوص دعای فرج ، تثبیت ایمان و اعتقادات ، دعا و تضرع در گرفتاریهای خود و سایر
مسلمانان ، داشتن ارتباط معنوی با حضرت و نزدیک دانستن ظهور حضرت حجت (عجل) .
حضرت آیت ا… بهجت فرموده اند : «ما باید امضاء و تعهد بدهیم و موافقت
دسته جمعی کنیم که امام غائب - عجل ا… فرجه
الشریف- را در عمل به دستورات دینی یاری
حضرت کنیم ، تا او از پس پرده بیرون بیاید .»
انشاء ا... با عمل
به این فرمایشات ، زمینه را برای رفع بزرگترین مصیبت جهان امروز، که غیبت حضرت
مهدی (عج) است ، مهیا سازیم .
مقدمه :
اندیشۀ مهدویت ،
پاسخگوی خواسته و نیاز دیرین انسانها در
اصلاح وضعیت نابسامان زندگی بشری است . نشناختن امام و راه اهداف و جایگاه امام و
وظایف ما در قبال او ، همان زندگی جاهلی است که مرگ جاهلی را در پی دارد .
به یقین استمداد از
بزرگان علم و عمل ، زهد و تقوا چون عالم عارف حضرت آیت ا... العظمی بهجت (ره) ،
بهترین یاریگر و چراغ هدایت ما در راه این شناخت و عمل به وظایفی که زمینه ساز
ظهور حضرت ولی عصر (عج) می باشد .
آیت ا...
العظمی بهاء الدینی (ره) در مورد شخصیت
والای آیت ا... العظمی بهجت (ره) فرموده اند : «اکنون آقای بهجت ، ثروتمندترین مرد جهان ، (از نظر
معنویات) است .» ایشان از نظر علمای بزرگ استاد کامل ، اسوۀ اخلاق و تقوی و
زهد و عبد صالح خدا بودند .
از کلام آیت ا...
بهاء الدینی می شود نتیجه گرفت که حضرت
آیت ا.. بهجت (ره) نزدیکترین افراد به
امام زمان (عج) بودند . زیرا هر چه انسان از نظر معنوی بالا باشد ، به همان مرتبه
به امام زمان (عج) نزدیک تر است . نمونه های ارتباط ایشان با امام عصر (عج) بعد از
رحلت جانسوز آن مرجع عالیقدر اندک اندک . مطرح می گردد ، زیرا ایشان بسیار
کتوم و شهرت گریز بودند همچنین چون برای
شناخت هر چیزی باید به هم سنخ آن مراجعه کرد ، برای شناخت امام عصر (عج) هم بهترین
راه علمای ربانی و عرفانی کامل می باشند ، که نمونۀ بارز آن درعصر ما آیت ا... العظمی بهجت (ره)
بودند . انشاء ا... با عمل به سفارشهای این بزرگان بتوانیم هر چه بهتر امام خود و
در نتیجه وظایف خود را در برابر ایشان بشناسیم و با عمل به وظایفمان زمینه ظهور هر
چه سریعتر حضرت را مهیا نمائیم .
معرفت به امام زمان
(عج) :
آیت ا... العظمی
بهجت در این زمینه می فرمایند :«اگر حقیقت را بخواهیم همان شهادت اولی (اشهد ان لا
اله الا ا...) از برای شهادت به وصایت خاتم الاوصیاء (امام زمان (عج))کافی است،چون
همۀ اینها سلسله وار بر یکدیگر مرتبت است اگر یکی بخواهد وصی یکی از اوصیا را رد
کند ، با وجود اعتقاد و یقین به ثبوت وصایت او ، در واقع ، همان وصی را رد کرده
است و همین طور کسی را هم که او این وصی
را تعیین کرده ، رد کرده است ، تا به آخر، مقصود اینکه اگر حسابش را بکنیم
،باید هر موحدی ، به خاتمیت وصایت دوازدهمین ولی خدا اقرار داشته باشد والا باشد
اشکال همین طور برود بالا و به توحید شان اشکال کرد ... اگر کسی به یکی از ائمه
اطهار (ع) اعتقاد نداشته باشد در حقیقت ،
همان اصل توحید را ایمان ندارد . بالاخره مقصود این است که ایمان به توحید ، از برای اثبات وصایت آن حضرت
که الان تشریف دارد ، کافی است «عین الله الناظره و اذنه الواعیه » این حرف هایی که ما با هم می زنیم ، آن حضرت
جلوتر می شنوند»
همچنین ایشان در تبیین مساله امام شناسی می فرمایند: «اگر مساله امام شناسی بالا
رود ، خداشناسی هم بالا می رود، زیرا چه آیتی بالاتر از امام (ع) ؟ امام آینه ای
است که حقیقت تمام عالم را نشان می دهد.»
همچنین ایشان درباره اهمیت شناخت مقام و منزلت ائمه اطهار (ع) را چنین بیان فرموده
اند : «ائمه (ع) دربارۀ مقامات خود فرموده اند : «ما گنجینه داران عالم الهی ، ما
مترجم دستور خدا ، ما افراد معصومی هستیم که خداوند دستور داده است که همه از ما
اطاعت کنند و از نافرمانی ما خودداری کنند ماییم
محبت رسای خداوند بر تمام آنچه زیر آسمان و بالای زمین قراردارد »
نیز فرموده اند : «خداوند متعال ما را به خود اختصاص داد . پیروی از ما را پیروی
خود ، و نافرمانی از ما را نافرمانی از خود قرار داده است.»
وای بر کسی که این مقامات را برای ائمه (ع) قائل نباشد ! وای بر کسی که این مقامات
را برای آنان با لذات بداند »
اطاعت از حضرت مهدی
(عج) :
حضرت آیت ا...
العظمی بهجت تبعیت از امام عصر (عج) را منشاء کمالات می دانند و می فرمایند :
«کسی که به خالق و
مخلوق ، متقین و معتقد باشد ، و با انبیاء و اولیاء ، صلوات ا... علیهم ، جمیعا
مرتبط و معتقد باشد ، و توسل اعتقادی و عملی ، به آنان داشته باشد ، و مطابق دستور
آنان حرکت و سکون کند ، و درعبارات ، قلب را از غیر خدا ، خالی کند ، و فارغ القلب
، نماز را که همه چیز تابع آن است ، انجام دهد و با مشکوکات ، تابع امام عصر (عج)
باشد ، یعنی هر که را امام مخالف خود می داند ، با او مخالفت باشد ، و هر که را
موافق می داند ، با او موافق ، و لعن کند ملعون او را ، و ترحم کند ، بر مرحوم او
، و لو علی سبیل الاجمال ، هیچ کمالی را فاقد نخواهد بود ، و هیچ ورزو وبالی را
واجد نخواهد »
همچنین ایشان همراه بودن
التزام قلبی و عملی به امامت حضرت ولیعصر (عج) را ضروری می دانند و در این باره
فرموده اند :
«مرتبۀ اول در
اعتقاد به امامت ائمه (ع) التزام قلبی به وصایت و خلافت ائمه اطهار (ع) و سفارش
رسول خدا (ع) به آنان به نام هایشان و نام پدران بزرگوارشان ، و مرجعیت ایشان است
، و مرحلۀ بعد ، التزام عملی به متابعت از آنان است ، نه این که نماز بخوانیم و
آنان و امامت آنان را قبول نداشته باشیم !
کسی که به آنان اعتقاد نداشته باشد و از امامت انحراف داشته باشد ، هلاک است ، گر
چه نماز بخواند ؛ چون ، اعتقادش خراب است . وای بر کسانی که مدعی قربه به خدا
هستند ، اما ولی او را
نمی شناسند!»
حاضر و ناظر دیدن
حضرت مهدی (عج) :
باید بین عدم ظهور حضرت و عدم حضور ایشان تفاوت قائل
شویم از نظر آیت ا...بهجت (ره) حضرت مهدی عین الله الناظره هستند و همه جا حاضر
هستند و ناظر بر اعمال می باشند . ایشان در این باره فرموده اند : «آیا نباید توجه
داشته باشیم که ما رییسی داریم که بر احوال ما ناظر است ؟ ! وای بر حال ما اگر در
کارهایمان او را ناظر نبینیم و یا او را در همه جا ناظر ندانیم ! گناهان شخصی که
در خلوت انجام می گیرد و ربطی به امور اجتماعی ندارد ، استحقاق جهنم را دارد ،
«الا بتوبه مناسبه للحال».
عواقب گناهان
اجتماعی که موجب تغییرات در جامعه و
اختلال نظام و انحلال آن ، و یا تحریم حلال و ترک واجب و یا مصادرۀ اموال و هتک
حرمت و قتل نفوس زکیه و ریختن خون مسلمانان و حکم به ناحق و ... می شود ، چه گونه
خواهد بود ؟
با وجود اعتقاد به
داشتن رییسی که «عین الله الناظره» است ، آیا می توانیم از نظر الهی فرار کنیم و
یا خود را پنهان کنیم ؟ و هر کاری را که خواستیم انجام دهیم !؟ چه پاسخی خواهیم
داد ؟! همه ادوات و ابزار را از خود او می گیریم و به نفع دشمنان به کار می گیریم
، و آلت دست کفار و اجانب می شویم و به آنان کمک می کنیم ؟! چه قدر سخت است اگر
برای ما این امر ملکه نشود که در هر کاری که می خواهیم اقدام کنیم و انجام دهیم ،
ابتدا ، رضایت و عدم رضایت او را در نظر بگیریم و رضایت و خشنودی او را جلب کنیم !
البته رضایت و سخط او در هر امری معلوم است و ظاهراً منتهی به واضحات می شود و در
غیر واضحات و موارد مشکوک ، باید احتیاط کنیم .
در همین اواخر ،
اتفاق افتاده که شخصی در تقلید و تعیین مرجع شایسته شک و تردید داشت . در خواب ، چهرۀ شخص مورد نظر را به او
معرفی کردند . به نجف رفت و پس از مدتی جستجو پیدا کرد او را . همچنین برای بعضی
اتفاق افتاده که در بقاء بر تقلید و یا عدول به حی ، تردید داشته اند ،
و از قبر معصوم شنیده است که «باقی باش» . البته ، هر کدام از این نقل ها ، قابل
تکذیب است ، ولی از مجموع این قضایا ، معلوم می شود که امام زمان (عج) متوجه و
مراقب ما است و نمی توان گفت ، از احوال ما مطلع نیست و ما هر کار و یا هر چه را خواستیم
، می توانیم آزادانه انجام دهیم » . بنابراین
اگر مثلاً پرده ای هم دور عمل خود بکشیم ، فایده ای ندارد و دید امام (عج) نافذ تر
است ، و در برابر چشمان واقع بین او ، مانع و حایل ایجاد
نمی کند ، همچنین در رویت امام (ع) مقابله
و مجازات شرط نیست ، بلکه هر جا نشسته ،
بر ارضین سفلی و سماوات سبع و مافیهن و ما بین ، اشراف دارد .
همچنین ایشان در جای
دیگر دربارۀ حاضر دانستن حضرت فرموده اند : «ما باید امام زمان (عج) را حاضر فرض
کنیم ، هر جا می رود برویم ، هر چه می کند بکنیم و هر چه را ترک می کند ترک کنیم و
اگر ندانیم ، احتیاط را که می دانیم و می توانیم ، ولی گویا ما نمی خواهیم در راه
رضای آن حضرت باشیم ، نه اینکه رضای آن حضرت را نمی دانیم و نمی توانیم آن را تحصیل کنیم.»
انسان حضرت را چشم خدا و گوش خدا می دانند و فرموده
اند : «حضرت حرف هایی را که ما به هم می زنیم ، می شوند و می دانند . ایشان «عین
الله الناظره و اذنه الواعیه» می باشند . جلوتر از ما ، حرف های ما را می شنوند ،
بلکه خودمان که حرف می زنیم ، این صدا از لب تا به گوش برسد ، فاصله ای دارد ،
حضرت جلوتر از این فاصله ، حرف خودمان را می شنود . آن وقت آیا ما می توانیم کاری
کنیم که حضرت متوجه نشود و نداند ؟ »
همچنین آیت ا..
بهجت(ره) فرموده اند :« آیا حضرت صاحب - عجل ا...- که از دست دشمنها در پشت پرده ی
غیبت است ، از دوستانش هم غافل است که هر چه بر سرشان آمد ، آمد ؟ این خیال ها از
ضعف ایمان است. آیا می شود که حضرت جهت حقانیت مذهبی را تقویت و تایید نکند ؟! خدا
می داند آن حضرت تا به حال چه کرده و چه می کند! چه قدر فرق است بین کسی که او را
«عین الله الناضره» ؛ (چشم بینای خدا) ، و این مجلس ما را در محضر او می داند ، و
یقین دارد که حدود و اندازه ی همه ی کلمات و ... نزد آن حضرت از واضحات است ، و
کسی که چنین فکر نمی کند !»
توجه به رضایت حضرت
مهدی (عج) :
یکی ازموضوعاتیکه موردتاکید
آیت ا... بهجت(ره)می باشد، توجه کامل به رضایت حضرت مهدی (عج) می باشد،به طوری که
در موارد مختلفی فرموده اندکه ملاک عمل بایدرضایت حضرت حجت(عج) باشد ، ایشان در
این موضوع فرموده اند : «تمام شیعیان ،به منزلۀ اولاد فاطمه (س) هستند،ولی خدا می
داند که چه کارهایی می کنیم ، که شاید سبب می شود ، آن حضرت از ما و کار ما ناراضی
می شود . »
«بنابراین در امور
اجتماعی نباید به دیگران نگاه کنیم و از این و آن پیروی کنیم ، زیرا افراد معصوم
نیستند ، هر چند بزرگ و بزرگوار باشند ، بلکه باید نگاه کنیم و ببینیم اگر خودمان
تنها بودیم و دیگران نبودند ، آیا انجام می دادیم یا خیر ؟ و نباید به دیگران کار
داشته باشیم. ما نباید خود را با اهل سنت مقایسه کنیم ، ما باید رضا و میل امام
زمان (عج) را در کارها به دست آوریم ، چه در مصرف سهم امام (ع) و چه در کارهای
اجتماعی دیگر »
همچنین ایشان در جای
دیگر فرموده اند : «خدا می داند دردفتر امام زمان (عج) جزء چه کسانی هستیم ؟! کسی
که اعمال بندگان در هفته دو روز (دوشنبه و پنج شنبه )به او عرضه می شود . همین قدر
می دانیم ، آن طوری که باید باشیم ، نیستیم .»
هم چنین آیت
ا...العظمی بهجت دربیاناتی که می تواند انسان راسخت به تفکر فرو ببرد و باعث تجدید
نظردرمسیر زندگی انسان شودفرموده اند:«ائمه ماعلیهم السلام هزار سال پیش خبرداده
اندکه گرفتاری و ابتلائات برای اهل ایمان به حدی خواهد بود ، که عدۀ کثیری از آنان
از ایمان خارج می گردند.
آیاخروج از ایمان خروج
از ابتلائات را هم به دنبال دارد؟ آیا ما از منتظرین امام زمان(عج) هستیم ؟ آیا ما
هم می خواهیم امام زمان(عج) ظهورکند ؟ آیا ما به ظهورش راضی هستیم؟آیا آن حضرت
ازکارهای ما راضی است آیا آن حضرت راضی است مالش رادر جایی مصرف کنیم که گویا مال
آن حضرت نیست؟ آیاآن حضرت راضی است که در ترویج مذاق اوو پدرانش (ع) تقصیروکوتاهی
نمائیم ویا آن راترک کنیم؟»
دعای فرج :
حضرت آیت ا... بهجت به کرات و فراوان سفارش به
دعای فرج کرده اند البته منظور از دعای فرج طبق نظر ایشان ، هر دعایی است که برای
فرج و تعجیل آن باشد ، نظیر «اللهم عظم
البلاء ....» ایشان در مورد اهمیت دعای فرج فرموده اند : «خیال می کردیم که دعای
تعجیل فرج ، تعلیق به عدم شقاوت دعا کننده است ، ولی چنین نیست ؛ زیرا ، اگر حضرت
غایب (عج) ظهور ، کنند مگر انسان شقی از شقاوت
بیرون می آید ؟!ولی ظهور آن حضرت برای مومنان ، فرج و گشایش خواهد بود.
وقتی انسان خودش در آب و گل فرو رفته باشد ! ، اگر عالم را آب فرا گیرد ، آیا او
نجات می یابد ؟! وقتی حضرت ظهور کند ، می پرسد ، این کار آشکار را چرا انجام دادی
؟ معلوم نیست از کارهای پنهانی جستجو کند .»
همچنین آیت ا...
بهجت (ره) در سفارش مهمی فرموده اند :
«دوستان آن حضرت
-عجل ا...- باید دو مطلب مهم را رعایت کنند :
یکی این که ، در
شداید برای فرج دعا کنند ، که خود همین مژده ای است برای این که شداید به فرج متصل
است .
دیگر اینکه ، دعا
کنند که ظهور آن حضرت برای اهل ایمان ، همراه با عافیت باشد ، و تا وقت ظهور با
وجود بلاها و شداید ، ثابت قدم و استوار
در دین و عامل به تکلیف باشند .
خدا کند که ظهور آن
حضرت زود و قریب ، و با عافیت اهل ایمان همراه باشد !
«و اجعل لنا فی ذلک
الخیره و العافیه.»
خدایا ! این [ظهور] را برای ما مایه ی خیر و عافیت بگردان.
زیرا ما ایمان میثم
تمار را نداریم که هر چه بلا شدیدتر می شد ، ایمانش قوی تر می شد ! با ضعف ایمانی
که ما داریم ، از کجا می دانی که در بلا ها و ابتلائات و شداید ثابت قدم خواهیم
ماند ، از کجا می دانیم قلباً هم از دین خارج نخواهیم شد . برای بسیاری از مردم ،
در اثر سختی ها و مشکلات و بلاها،تردید و شک حاصل می شود،و توقع دارندکه مثلاً
الان باید وقت ظهور آن حضرت - عجل ا... - باشد و چرا ظاهر نمی گردد و ...بنابراین
، باید بدانیم که برای رفع این همه بلا چه باید بکنیم و چه گونه باید دعا کنیم و
متوسل شویم ، و شرایط و موانع دعا چیست ؟
شاید اعمال ما باعث
این گونه بلاها شده است . بنابراین ، باید از آنچه می کردیم ، دست برداریم و بنای بر عود نداشته باشیم . اگر برای رفع و
دفع این قضایا و بلاها دعای جدی و حقیقی می کردیم ، این طور نمی شود . آن شرط دعا
کننده آن است که حتماً سلمان - رحمهم الله- باشد ؟ خیر ، بلکه دلش بسوزد و با سوز
دل و اشک چشم دعا کند ، هر چه نزد خدا فاسق درجه ی اول باشد ! زیرا معلوم است که
خدا نمی خواهد یکی از این ها هلاک شوند ، وگرنه مطلب به یک کاف و نون : (کن) بسته
است ، آن هم تعبیر است ؛ زیرا او بسیط است ، لفظ و زبان لازم ندارد ، بلکه هر چه
بخواهد ، می شود بدون کاف و نون (کن) ، لذا نباید انسان مایوس گردد .
به خدا پناه می بریم
! خدا تنبه بدهد که از ثقلین دست بر نداریم .چون از آن ها دست برداشتیم ، این
بلاها بر سرمان آمد . ما باید دایره ای از قرآن و توسلات وضع کنیم که محیط بر اهل
ایمان گردد و آن ها را حفظ کند . مبادا راه را گم کنیم ، به خدا پناه می بریم !
تمام بلاها از اهل کفر است . باز هم برای نجات به آن ها پناه می بریم ! به دشمن
های خدا پناه می بریم ! »
ایشان توبه را شرطی برای درخواست فرج می دانند و می فرمایند :
«کسانی که در خواب و
بیداری تشرف حاصل کرده اند ، از آن حضرت شنیده اند که فرموده است : «برای تعجیل
فرج من زیاد دعا کنید.» خدا می داند تعداد این دعاها باید چه قدر باشد تا مصلحت
ظهور فراهم آید . قطعاً اگر کسانی ، در دعا ، جدی و راستگو باشند و به هم و
ناراحتی اهل بیت (ع) مهموم و به سرور آنان مستبشر باشند ، مبصراتی خواهند داشت و
قطعاً مثل ما ، چشم بسته نیستند !
باید دعا را با
شرائط آن کرد . توبه به گناهان ، از جمله شرایط دعا است ، چنان که فرموده اند :
«دعا التائب مستجاب» نه این که برای تعجیل فرج دعا کنیم که کارهایمان برای تبعید
(دور کردن) و تاجیل (به تاخیر انداختن) فرج آن حضرت باشد.»
همچنین ایشان در مورد سفارش حضرت مهدی(عج)به دعا برای فرج می فرمایند :
باسمه تعالی
«چه مصائبی بر امام
زمان (عج) که مالک همۀ کرۀ زمین است و نام امور به دست او انجام می گیرد وارد می
شود و آن حضرت در چه حالی است و ما در چه حالی ؟ او در زندان است و خوشی و راحتی
ندارد و ما چقدر از مطلب غافلیم و توجه نداریم» لازم نیست که انسان در پی این باشد که به خدمت
حضرت ولی عصر (عج) تشرف حاصل پیدا کند بلکه شاید خواندن 2 رکعت نماز سپس توسل به
ائمه (ع) بهتر از تشرف باشد زیرا هر کجا که باشیم آن حضرت می بیند و می شنود .
همچنین آیت ا...
بهجت (ره) در بیان زیبایی که عمق آن نشانگر این است که ما به جای ترجیح خواسته های
امام زمان (عج) فقط به خواسته های خود فکر می کنیم و با این کار چه جفایی به امام
زمان (عج) کرده ایم ، ایشان می فرمایند :
«آقایی که زیاد به
مسجد جمکران می رود ، می گفت : آقا (حضرت غایب (عج)) را در مسجد جمکران دیدم ، به
من فرمود : به دل سوختگان ما بگو برای ما دعا کنند ، و یک مرتبه در نظرم غایب شد ،
نه این که راه برود و کم کم از نظرم غایب شد .
همین آقا هفته ی قبل
از آن هم ، حضرت را در خواب دیده بود ولی افسوس که همه برای برآورده شدن حاجت شخصی
خود به مسجد جمکران می روند ، و نمی دانند که خود آن حضرت چه التماس دعایی از آنها
دارد ، که برای تعجیل فرج او دعا کنند ! چنان که به آن آقا (شیخ ابراهیم حائری)
فرموده بود : این ها که به اینجا (مسجد کوفه) آمده اند دوستان خوب ما هستند ، و هر
کدام حاجتی دارند : خانه ، زن ، فرزند ، مال ، اداری دین ؛ ولی هیچ کس در فکر من
نیست! آری ، او 1000 سال است که زندانی است ، لذا هر کس که برای حاجتی به مکان
مقدسی مانند مسجد جمکران می رود ، باید که اعظم حاجت نزد آن واسطۀ فیض ، یعنی فرج
خود آن حضرت را از خدا بخواهد. »
همچنین حضرت آیت
ا... العظمی بهجت (ره) فرموده اند :
«مداحی که حال خوبی هم
دارد ، به خدمت صاحب الامر (عج) رسیدن و آن حضرت به او فرموده است : بعد از صلوات
بر محمد و آل محمد (ع) گفته شود :
«و عجل فرجهم» البته
معلوم است که دعا کردن برای فرج مطلوب است . اما اگر ما برای تعجیل فرج دعا نکنیم
یا در دعا کردن جدی نباشیم ، یا آثار جدیت در ما نباشد ، به ضرر دنیای ما هم خواهد
بود ، چه رسد به آخرت و از شروط استجابت دعا ، توبه از معاصی است . خلاصه اینکه
اگر در دعا کردن برای فرج قاصد باشیم ، یا در آن تساهل و تکامل و سهل انگاری و
سستی نکنیم و این مطلب را جداً نخواهیم ، در حقیقت دنیا ، دنیایی نخواهند داشت.»
توبه و اصلاح نفس :
حضرت آیت ا....بهجت
مهمترین وظیفه هر فرد را اقدام برای اصلاح خود می دانند و شرط اصلاح نفس را اهل
محاسبه بودن می دانند و راه اصلاح دیگران
را اصلاح خود می دانند ، یعنی ابتدا خود را اصلاح کنیم ، که تا خود را اصلاح نکنیم
، نمی توانیم دیگران را اصلاح کنیم ، ایشان در این باره می فرمایند :
«ما باید فکر کنیم و
ببینیم که این همه گرفتاری های داخلی و خارجی برای چه پیش می آید و ما چه کار کرده
ایم که به این همه بلاها ، مبتلا می شویم و در رفع این گونه ابتلائات چه باید
بکنیم؟
فکر این را باید
بکنیم که آخر ، ما چه کار کرده ایم که بی سرپرست مانده ایم ؟
جهت و علت ، این است
که ما خودمان را اصلاح نکرده ایم و نمی کنیم و نخواهیم کرد و حاضر هم نیستیم
خودمان را اصلاح کنیم . اگر ما خودمان را اصلاح می کردیم ، به این بلاها مبتلا نمی
شدیم.
حضرت نبی اکرم (ع)
فرمودند «الا اخبرکم بدائکم و دائکم ؟ دائکم الذنوب و دوائکم الاستغفار» !
ما می خواهیم هر
کاری دل مان می خواهد بکنیم به نزدیکان مان ، به دوستانمان ، هر کاری می خواهیم
بکنیم ، اما دیگران ، دشمنان ، حق ندارند به ما اسائه ای بکنند ! ما اگر به راه
بودیم و در راه می رفتیم ، چه کسی امیرالمومنین (ع) را می کشت ؟ چه کسی امام حسین
(ع) را می کشت؟ چه کسی همین امام حی حاضر را که هزار سال است از دیده ها غایب است
مغلول الیدین می کرد ؟
تا رابطۀ ما با ولی
امر امام زمان (عج)قوی نشود ، کار ما درست نخواهد شد . قوت رابطۀ ما با ولی امر
(عج) هم در اصلاح نفس است . آیا واقعاً تا خودمان را اصلاح نکنیم ، کار درست می
شود ؟
مملکتی که در آن
جاسوس یا رشوه خوار و رشوه ده ، واسطه
باشد ، آیا ممکن است کسی بگوید برویم اصلاح بکنیم ؟»
ایشان می فرمایند :
«ما که قدرت دفاع در
برابر قدرت های بزرگ دنیا را - که برای ما ، با هم همدست شده اند - نداریم ، و نمی
توانیم به صورت ظاهر با آنان بجنگیم ، چرا دست از وظیفۀ خود برداریم ؟! وظیفۀ فعلی
ما ، با این همه ابتلائات و آتش هایی که برای نابودی شیعه در ایران ، عراق ، لبنان
، پاکستان ، افغانستان ، ... افروخته شده ، دعا و توسل به حضرت حجت (عج) و توصیۀ
دیگران به دعا است . دعای خود حضرت را برای حضرت بخوانیم و دعای نائب بکنیم .البته
توبۀ هر چیزی به حسب خود آن چیز است . اگر مال کسی را از بین برده باشیم ، باید
اول آن را به صاحب اش بگردانیم و سپس از آن استغفار کنیم. »
و در جای دیگر باز
بر توجه تاکید می نمایند و می فرمایند :
«اصلاح فعلی ما ، در
چیست ؟ به بازگشت و توبه از کارهایی که خودمان می دانیم ، در داخل یا در خارج
انجام می دهیم . در خلوت مان با خدا ، در تضرعات مان و توبه مان ، در نمازهایمان و
عبادات مان ، دعاها خصوصاً دعای شریف «عظم البلاء و برح الخفاء» را بخوانیم و از
خدا بخواهیم صاحب کار را برساند و با او باشیم . حالا اگر خداوند ، حضرت را رساند
، که رساند و الا از کنار حضرت و از رضای او ، دور نرویم .»
«ما خرابیم ، خدا
کند که بفهمیم که خرابیم ، تا به فکر اصلاح و درمان برآییم .»
ایشان در همین مورد
در جای دیگر فرموده اند : «اگر ظهور حضرت حجت -عج- نزدیک باشد ، باید هر کس خود
رابرای آن روز مهیا سازد ، از جمله این که از
گناهان توبه کند . همین توبه باعث می شود که این همه جلادهایی که بر سر
شیعه آمده است که واقعاً بی سابقه است ، و بلاهای دیگری که تا قبل از ظهور آن حضرت
می آید ، از سر شیعه رفع و دفع گردد .»
ایشان در مورد علت
توبه نکردن فرموده اند :
«آیا نباید به فکر
باشیم و از گناهان گذشته که باعث این همه بلاها و مصیبت ها شده است توبه کنیم؟ ولی
ما توبه نمی کنیم ، چون کارهای خود را بد نمی دانیم ، و به خود و کارهای خود خوش بین هستیم ! آیا
در این حوادث و گرفتاری ها که از هزار سال پیش به ما خبر داده اند ، نباید شرح صدر
پیدا کنیم و همان طور که دستور داده اند
باشیم ؟! که فرموده اند : «تمسکوا بالامر
الاول» یعنی این که به یقینیان اعتقاد داشته باشیم و به واضحات و ضروریات دینی عمل
کنیم ، و در موارد شک و تردید احتیاط کنیم ، و نیز در مثل این زمانه که اهل ایمان
به بلاهای فراوان مبتلا هستند ، چنان که دستور داده اند ،
دعای فرج را زیاد بخوانیم .»
در ادامۀ بحث توبه
را با کلام آسمانی امام سجاد (ع) ادامه می دهیم ، ایشان در این مورد فرموده اند :
«بارالها در این
موقعیتی که در آنم از گناهان بزرگ و کوچک و از گناهان پوشیده و آشکارم و از
لغزشهای گذشته و تازه ام به سویت باز می
گردم ، مانند بازگشت توبه کننده ای که خیال گناه در درونش نگذرد و فکر برگشتن به
گناهرا به خاطرش راه ندهد و تو خود ای پروردگار من در کتاب محکمت فرمودی که توبه
را از بندگانت می پذیری و از سیئات در می گذری و توبه کنندگان را دوست داری . »
همچنین آیت ا...
بهجت (ره) در این زمینه فرموده اند :
اخلاق ما را سبب غیبت حضرت می دانند و این
نشانگر اهمیت توبه واصلاح نفس است .
«سبب غیبت امام زمان
(عج) خود ما هستیم ؛ زیرا ، دست مان به او نمی رسد وگرنه اگر در میان ما بیاید و
ظاهر و حاضر شود ، چه کسی او را می کشد ؟! آیا جنیان آن حضرت را می کشند یا قاتل
او ، انسان است ؟! ما ، از پیش ، در طول تاریخ ائمه (ع) امتحان خود را پس داده ایم
که آیا از امام تحفظ و اطاعت می کنیم و یا این که او را به قتل می رسانیم ؟!
انحطاط و پستی انسان
به حدی است که قوم حضرت صالح (ع) ناقۀ صالح را با این که وسیلۀ ارتزاق و نعمت آنان
بود ، پی کردند ، چنان که قرآن مجید دربارۀ آن می فرماید :
«لها شرب و لکم شرب
یوم معلوم»
آن ناقه ، یک روز آب
چاه را می خورد و در عوض به آنان شیر می داد! بنابراین ، همان گونه که ممکن است
عقلا (!) ، خزینه و انبار نعمت را نابود کنند ، هم چنان که ناقۀ صالح را کشتند ،
امکان دارد که ما انسان های عاقل (!) نیز امام زمان( عج) را که تمام خیرات از او
است و از ناقۀ صالح ، برتر و پر فیض تر است ، برای اغراض شخصیۀ خود ، به قتل
برسانیم !»
دعا برای تثبیت دین
:
حضرت آیت ا... بهجت
(ره) تثبیت ایمان را مهم تر از ظهور می دانند و می فرمایند :
«برای مومنان تثبیت
در دین و ایمان و ثبات قدم تا ظهور آن حضرت ، از ظهور آن حضرت ، مهم تر است»
ایشان همچنین در
مورد دعا برای تثبیت دین می فرمایند :
«در آخر الزمان ،
گرفتاری اهل ایمان ، خیلی سخت می شود ، به حدی که در روایت آمده : «ینکره اکثر من
قال بامامته»
یعنی بیش تر مردم از
اعتقاد و ایمان به امامت آن حضرت بر می گردند ! لذا فرموده اند که در آخر الزمان ،
دعای فرج را که دعای تثبیت در دین است ، زیاد بخوانیم :«یا الله یا رحمان ، یا
رحیم ، یا مقلب القلوب ، ثبت قلبی علی دینک»
همچنین ایشان در جای
دیگر فرموده اند :
« مهم تر از دعا
برای تعجیل فرج حضرت مهدی (عج) دعا برای بقای ایمان و ثبات قدم در عقیده و عدم
انکار آن حضرت تا ظهور او می باشد ؛ زیرا مردن ، تنها قطع حیات دنیای چند روزی
فانی است ؛ اما بیرون رفتن از عقیده ی
صحیح ، موجب هلاکت ابدی از حیات جاوید آخرت و خلود در جهنم است ، لذا حضرت امیر -
علیه االسلام- در لیله المبیت از رسول اکرم (ص) می پرسد :« اخی سلامه من دینی» آیا
دین من سالم خواهد بود یعنی استقامت در دین و ثبات ایمان و عقیده تا مرز شهادت را
که از خود شهادت بالاتر است ، از آن حضرت سوال می کند.»
ایشان در مورد
دشواری دینداری در آخر الزمان می فرمایند :
«ائمه ما (ع) در
روایات به ما خبر داده اند که خیلی از اهل ایمان و عقیده ، دراثر ابتلائات ، بر می
گردند .
خدا کند ایمان ما تا
آن وقت باقی بماند وگرنه اگرظهور حضرت هم نزدیک باشد ، ولی ایمان ما زایل شده باشد
، دیگر ما را چه با ظهور آن حضرت و حضرت را چه با ما ؟!»
همچنین ایشان صبر را
منشاء ظفر و رستگاری می دانند و می فرمایند :
«در زمان خیلی نزدیک
به ظهور که ظلم فراگیر می شود - «ملئت ظلماً و جورا»- مظمون است ، بلکه بالاتر از
ظن ، به افرادی که پیش از ظهور ، در دین و ایمان باقی می مانند و ثابت قدم هستند ،
عنایات و الطاف خاصی می شود تا از دین خارج نشوند ؛ زیرا ، حضرت ولی عصر (عج) تکیه
گاه مردم است و کسانی که تکیه گاه شان او باشد ، کوه ایمان اند ! گویا مردم تا
زمان نزدیک به ظهور ، تصفیه می شوند و «یقوم بعد ارتداد اکثر القائلین بامامته»
قهراً کسانی که از ابتلائات و آزمایش های الهی در
آمده اند ، الطافی ویژه از ناحیۀ آن حضرت ، شامل شان می گردد .»
همچنین حضرت آیت
ا... العظمی بهجت فرموده اند :«دراین شداید و گرفتاری ها و جنگ میان برادران
مسلمانان و شیعه ، قاعده اش این است که خود حضرت -عجل ا.. فرجه الشریف »
همچنین حضرت آیت
ال... العظمی بهجت (ره) فرموده اند :
«در این شداید و
گرفتاری ها و جنگ میان برادران مسلمان و شیعه ، قاعده اش این است که خود حضرت - عجل
ا... فرجه الشریف- به خدا متوسل باشد و برای تثبیت عقاید اهل ایمان اظهار وجودی
کند . تشرف به خدمت او و دیدن آن حضرت هم نوعی تثبیت اعتقادات است»
داشتن ارتباط معنوی
با حضرت مهدی (عج)
هر چند دیدار چهرۀ
دلربا و آسمانی حضرت مهدی (عج) آرزوی همۀ منتظران آن حضرت می باشد ، و در دعای عهد
از خداوند چنین می خواهیم : «اللهم اری الطلعه الرشیده و الغره الحمیده» اما این
دیدار هدف اصلی نیست ، زیرا زمان پیامبر (ص) هم افراد زیادی حضرت را می دیدند اما
معرفت به مقام والای پیامبر اعظم (ص)نداشتند و اطاعت از دستورات الهی پیامبر (ص)
را نداشتند اما افرادی مانند اویس قرنی پیامبر (ص) را ندیدند ، ولی تمام وجودشان
مالامال از عشق به پیامبر (ص) بود و مطیع محض اوامر ایشان بودند .
حضرت آیت ا... بهجت
در این موضوع می فرمایند :
«در زمان غیبت ،
عنایات و الطاف امام زمان (عج) نسبت به محبان و شیعیان ، زیاد دیده شده است باب
لقا و حضور ، بالکلیه مسدود نیست ، بلکه اصل رویت جسامی را هم نمی شود انکار کرد
.»
اما اطاعت و عبادت
شاید بهتر از تشرف باشد ، ایشان در این زمینه می فرمایند :
«لازم نیست که انسان
در پی این باشد که به خدمت حضرت ولی عصر (ع) تشرف حاصل کند ، بلکه شاید خواندن دو
رکعت نماز سپس توسل به ائمه بهتر از تشرف باشد ؛ زیرا ، هر کجا که باشیم ، آن حضرت
، می بیند و می شنود و عبادت در زمان غیبت ، افضل از عبادت در زمان حضور است .
زیارت هر کدام از ائمه اطهار (ع) مانند زیارت خود حضرت حجت (ع) است.»
اما متاسفانه ما
ارتباط درستی با حضرت ولی عصر (عج) آنکه واسطۀ رسیدن تمام خوبی ها به ماست ،
نداریم و شاید اگر ما ارتباط درستی داشتیم و وظیفۀ مان را درست انجام می دادیم ،
حداقل برای ظهور حضرت از روی جد و راستی دعا می کردیم کار به جایی نمی رسید که
حضرت مکرر در تشریف هایی که به محضرشان حاصل شده است ، سفارش به دعا کنند و از بی
توجهی شیعیان ناراحت باشند ؛
آیت ا.. بهجت در
همین زمینه فرموده اند :
«هر دقیقه ای که می
گذرد جایگزین و عوض ندارد ، از دست رفته و گذشته است و دیگر برنمی گردد . ای کاش
اگر خانه و در خانه را نمی دانیم ، کوچه را می دانستیم .
حاج محمد علی نشندی
- رحمه ا... - هنگام تشرف به محضر حضرت صاحب-عجل ا...- عرض می کند : مردم - دعای توسل می خوانند و در
انتظار شما هستند ، و شما را می خواهند، و دوستان شما ناراحتند. حضرت می فرماید :
«دوستان ما ناراحت نیستند »» .
و در جای دیگر نیز
ایشان فرموده اند :
«حضرت غائب - عجل
ا...- دارای بالاترین علوم است ، و اسم اعظم بیش از همه در نزد خود آن حضرت است ،
با این همه ، به هر کس که در خواب یا بیداری به حضورش مشرف شده،فرموده است : برای
من دعا کنید ....»
مهمترین راه ارتباط
داشتن با حضرت ولی عصر (عج) حفظ ایمان با رعایت تقوا و انجام واجبات و ترک محرمات
است که این سفارش خود حضرت می باشد ، و فرموده اند : «هر یک از شما باید به گونه
ای عمل کند که کارهایش او را به محبت ما نزدیک سازد و از اتمام اموری که موجب
ناراحتی و خشم ماست دوری گزیند»
همچنین یکی از راه
های ارتباط با حضرت رفتن به مکانهای منتسب به حضرت ولی عصر (عج) از جمله مسجد مقدس
جمکران می باشد ، آیت ا... بهجت در این زمینه چنین فرموده اند :
«عده ای از پاکان و
نیکان با حضرت صاحب (عج) سوال و جواب می کنند و حاجت می طلبند و جواب می گیرند و
در مسجد جمکران صدای آن حضرت را می شنوند ! آقایی که او را در بیداری دیده بودم ،
در خواب به من فرمود : چرا به مسجد جمکران نمی آیی؟»
همچنین آیت ا...
بهجت فرموده اند :
«به صورت متعدد نقل
کرده اند که کسانی که در مسجد جمکران به حضور حضرت غائب - عجل ا.. - مشرف شده اند
، مضافاً بر این که حال متوسلین به آن حضرت بر او
مخفی نیست »
البته نخستین قدم ها
برای ایجاد ارتباط معنوی با امام عصر (عج) می تواند با انجام کارهایی مانند خواندن
دعای عهد در هر صبح ، عرض سلام خدمت حضرت در آغاز یا هر زمان از روز ، خواندن دعای
منسوب به حضرت مانند زیارت آل یاسین یا دعای ندبه یا دعای سلامتی حضرت در قنوت یا
تعقیب نماز ، خواندن نماز امام زمان (عج) و توسل به حضرت در مواقع مختلف صورت گیرد
.
همچنین در جای دیگر
ایشان چنین فرموده اند :
«یکی از امور مهم
بلکه از اهم امور این است که بدانیم چه کار کنیم تا مثل کسانی از علما و متشرعه و
صلحای تابع علما باشیم که فرج شخصی و ارتباط خاص با حضرت ولی عصر - عجل ا... - داشته
اند ، و محتاج نبوده اند که در امور خودشان یا غیر خودشان فی الجمله عدل عمومی را
خواستار باشند . از قبیل نواب اربعه و علمای
معاصر آن ها که مقامات و کراماتی داشته اند که ما نداریم ، به طوری که نمی توانیم
بگوییم مثل آن ها هستیم . باید مجالسی تشکیل دهیم و با رفقا و اصدقا بنشینیم و
مذاکره کنیم که به چه راهی می شود به آن حضرت رسید و با آن حضرت رابطه داشت ؛ زیرا
بلاکلام هر فیضی به ما می رسد - چه خصوصی و چه عمومی و چه داخلی و یا خارجی ، و چه
جسمانی و چه روحانی - فقط از ناحیه ی همان یک فیض است و توجه به همه ی ائمه -
علیهم السلام- هم به او راجع می شود ؛ لذا شخصی به حضرت رسول اکرم (ص) توسل نمود و
حضرت رسول (ص) او را به فلان امام و فلان امام و در آخر به امام زمان (عج) حواله
داد.»
همچنین آیت ا...
بهجت دراین مورد فرموده اند :
«زمانی مرحوم شیخ
ابراهیم حائری در مسجد کوفه معتکف بود، حضرت غایب - علیه السلام- را در خواب دید . حضرت به او فرمود : این ها که
در این جا معتکفند ، از خوبان و صلحا هستند ، ولی هر کدام حاجتی دارد : مال ، عیال
، خانه ، قضای دین ، رفع کسالت و مرض و ... ولی هیچ کس به فکر من نیست و برای ظهور
و فرج من به طور جدی دعا نمی کند !
گویا حضرت - علیه
السلام- از ما می خواهد که اعتکاف و توسل
و دعایمان برای خصوص فرج و ظهور آن حضرت واقع شود . ولی ما به او خطاب می کنیم که
: «عالم ز دست رفت ، تو پا در رکاب کن .»و یا اینکه می گوییم :«ای یوسف زهرا ،
بیا.» غافل از این که او هم از خدا می خواهد که بیاید . مگر آمدن او به دست اوست
که از او می خواهیم از زندان بیرون بیاید ؟! بلکه همه باید از خدا بخواهیم تا اذن
دهد او ظهور نماید ،خود او هم منتظر امر خدا و الهامات خداست ، تا ظهور کند و خود
را معرفی کند ، و از غریبی و درماندگی نجات یابد زیرا گرفتاری او ، گرفتاری همه
بشر و نجات و فرج او ، نجات همه و فرج برای همه است.»
همچنین آیت ا...
العظمی بهجت (ره) فرموده اند :
«امام زمان -عجل
ا...- به شخصی فرمود : خود را درست کن ، ما به سراغت می آییم . ترک محرمات و
ارتکاب محرمات ، حجاب و نقاب دیدار ما از آن حضرت است .»
همچنین حضرت آیت
ا... بهجت (ره) فرموده اند :
«باید اعتقاد داشته
باشیم که عنایت و امداد حضرت غائب - عجل ا...تعالی فرجه الشریف - در وقایع و حوادث و گرفتاری ها نسبت به شیعیان شامل است
، و آن حضرت امام مفترض الطاعه و حی است و قطعاً ظهور خواهد نمود و او «عین الله
الناظره» و بر احوال ما مطلع است .
ما کسانی را دیده
ایم که گویی در گشایش و گرفتاری ها با آن حضرت مخابره و تلگراف داشتند ، هر چه
گفتند و یا از آن حضرت می خواستند ، همان می شد ! شخصی پیاده و خسته در بیابان بود
، سه مرتبه گفت : یا امام زمان یک مالی بفرست . فوراً چرخ و ارابه ای پیدا شد و او
را شوار نمود و به مقصد رساند !
آن حضرت خیای به ما
نزدیک است ولی ما او را نمی بینیم و دور می پنداریم .»
تبیین صحیح سیرۀ
حضرت مهدی (عج):
یکی از وظایف شیعیان
محبوب کردن حضرت در جامعه می باشد و این محبوب کردن مستلزم تبیین صحیح سیرۀ حضرت
مهدی (عج) می باشد . متاسفانه گاهی در جامعه حضرت را چهره ای خشن و خونریز و مایۀ
عذاب و هلاکت معرفی می نمایند ، در حالیکه حضرت مظهر رحمت و رافت الهی هستند و از
هر کس دیگر به ما مهربانترند و برای رفع مشکلات ما دعا
می نمایند هر چند که ما با اعمالمان موجبات ناراحتی ایشان را فراهم کنیم . حضرت
آیت ا... بهجت (ره) در این زمینه چنین فرموده اند :
ائمه اطهار را نسبت
به قاصدان ، مجاوران و زائرین ، مانند پدر مهربان نسبت به فرزندانش می دانند و
موارد متعددی از دستگیری ائمه اطهار ، خصوصاً امام زمان (عج) از شیعیان را نقل می
فرمایند . ایشان همچنین در مورد نظریۀ خونریزی هنگام ظهور می فرمایند :
«بعضی خیال می کنند ، وقتی که حضرت ظهور می کند ، کشتار
واقع می شود ، ولی چنین نیست ، بلکه کشتار ، قبل از ظهور آن حضرت است .»
ایشان ظهور را مانع
خونریزی ها می دانند نه باعث عذاب و هلاکت و می فرمایند :
«از این خونریزی
هایی که پیش از ظهور حضرت حجت (ع) واقع می شود ، معلوم می گردد که ظهور آن حضرت ،
مانع از خونریزی است ، چون ، همه ، طوعا یا کرها، تابع آن حضرت خواهند شد . نیز
معلوم می شود که آن قدر باید ظلم و خونریزی صورت بگیرد که برای همه روشن گردد که
«ملئت ظلماو جورا» و همه اهل زمین در هر کجا که باشند ، احساس کنند سایۀ ظلم و جور
بر سر آنان است و همۀ جهانیان ، حتی کفار ، در فشار ظلم و ستم به سر ببرند و به
انتظار نجات و ظهور فرج و مصلح باشند . »
ایشان همچنین فرموده
اند : «زمان ظهور ، زمان دارایی محض است . در روایت است : «تظهر الارض کنوزها»
احتمال دارد ، معادن را هم شامل بشود ، نه تنها آن چه را مردم در زیر زمین پنهان
کرده اند . گنج های زیر زمین از عجایب است . معادن و گنج هایی که هنوز کشف نشده ،
همگی در زمان ظهور حضرت صاحب الامر (عج) ظاهر می شود»
این بحث زیبا را با کلام نورانی حضرت علی (ع) زینت می بخشیم ، آن حضرت در خطبۀ 128
فرموده اند : «.... زمین میوه های دل خود (معادن طلا و نقره) را برای او بیرون می
ریزد ، و کلیدهایش را به او می سپارد ، او روش عادلانه در حکومت حق را به شما می
نمایاند ، و کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) را که تا آن روز متروک ماندند ، زنده می
کند.
او خواسته ها را
تابع هدایت وحی می کند ، هنگامی که مردم هدایت را تابع هوس های خویش قرار می دهند
، در حالی که به نام تفسیر نظریه های گوناگون خود را بر قرآن تحمیل می کنند ، او
نظریه ها و اندیشه ها را تابع قرآن می سازد .... »
همچنین حضرت علی (ع) در حکمت 209 فرموده اند
:«دنیا پس از سرکشی ، به ما روی می کند ، چونان شتر مادۀ به خود که به بچه خود
مهربان گردد سپس این آیه را خواندند :
« و اراده کردیم که
بر مستضعفین زمین ، منت گذارده آنان را امامان و وارثان حکومت ها گردانیم.»
دعا و تضرع در
گرفتاریها :
حضرت آیت ا... بهجت
در موارد متعددی بر دعا و تضرع برای رفع گرفتاریها تاکید فرموده اند و از بی
تفاوتی دربارۀ بلاهائی که بر مسلمانان وارد می شود منع نموده اند ، در این مورد
ایشان فرموده اند :
«با این که اندوه و
شادی مومن به دیگران سرایت می کند ، چرا ما با این همه بلاها و مصایب که بر اهل
ایمان وارد می گردد،
بی تفاوت هستیم ، یا
ما ایمان نداریم ، یا آنان و یا قلب ها قسی شده است ! در روایت است که ظهور قائم
آل محمد (ص)
«بعد قسوه القلوب» خواهد بود .»
ایشان در مورد فلسفۀ
نزول بلا فرموده اند :
«خداوند بلاها را
بدون مصلحت و ملاک نمی فرستد و برای رفع آن ها دعا لازم است .خداوند سبحان می
فرماید : «فلولا اذجاء هم باسنا تضرعوا»
یعنی باس و سختی و
فشار ، باس ما و از طرف ماست و ما آن را برای شما فرو می فرستیم ، برای اینکه به درگاه ما تضرع کنید و به ما روی آورید و از
ما درخواست کنید و دعا نمایید . چرا چنین نیستند ؟ »
ایشان در جای دیگر نیز چنین فرموده اند : «با این که بر سر ما آتش می ریزد و باید
دعا کنیم تا برطرف شود ، ولی دعا نمی کنیم
و حال دعا ، انکسار قلب ، سوختگی و آه که وقتی از قلب خارج می شود ، مانند
تیر به هدف می خورد ، در ما نیست ! بله لقلقۀ زبان خیلی داریم ... ولی ما با این
که مظلوم هستیم ، آن نداریم.»
همچنین آیت ا...
بهجت فرمودند :
«در خلوت و جلوت
باید برای مسلمانان دعای جدی کرد ، زیرا از جملۀ یملاالارض قطا وعدلا بعد ما ملئت
ظلما و جورا (امام زمان (عج) برای ظهور ) زمین را پر از عدل و داد می کند ، بعد از
آن که زمین پر از ظلم و جور گردد می رساند که همه - به جز اندکی- منحرف می شوند و
آن گاه حضرت برای هدایت مردم ظهور می کند .
عبارت «بعد ما ملئت
ظلما و جورا» تهدید عجیبی است ،زیرا می رساند که در آن زمان ، در روی زمین یک وجب
هم عدل حاکم نیست . ظلم حاکی است به طوری که همه ی ملل حتی کفار هم می دانند که به
ظلم گرفتارند ؛ وگرنه اهل کفر ، هر کدام - به هر مرام و دینی باشند- خود را به حق
و مستقیم می دانند .
البته نباید از ثبات
قدم در دین مایوس باشیم ، و نباید از دعا دست برداریم ، بلکه اگر توانستیم دیگران
را هم به ثبات و استقامت با خود موافق کنیم ، و اگر نتوانستیم ، تنها خویشتن را در
مقام خود تثبیت کنیم و با ظلم هم پیمان نشویم و با ظالمان معاونت نکنیم. »
نزدیک دانستن فرج :
در مورد نزدیک
دانستن فرج امیرالمومنین علی (ع) در خطبۀ 150 نهج البلاغه فرموده اند :
«پس دربارۀ آنچه که
باید باشد شتاب مکنید ، و آنچه را که در آینده باید بیابید دیر مشمارید ،، چه بسا
کسی برای رسیدن به
چیزی شتاب می کند اما وقتی به آن رسید دوست دارد که ای کاش
آن را نمی دید ، و چه نزدیک است امروز ما به فردایی که سپیدۀ آن آشکار شد . ای
مردم اینک ما در آستانۀ تحقیق وعده های داده شده ، و نزدیک طلوع آن چیزهایی که بر
شما پوشیده و ابهام آمیز است ، قرارداریم »
همچنین در مورد
نزدیک دانستن امر فرج امام جواد (ع) فرموده اند : «اگر برای این امر وقتی تعیین
شود ، دلها را قساوت
می گیرد و تودۀ مردم از اسلام بر می گردند
، بگویید چه زود است ، چقدر نزدیک است تا دل مردم آرام گیرد و فرج نزدیک شود.»
در همین زمینه آیت
ا... العظمی بهجت (ره) فرموده اند : «اگر خبر دهند (حضرت) فردا ظهور می کند هیچ
استبعاد ندارد ، لازمه این مطلب آن است که در بعضی از علائم بدا صورت می گیرد ، و
بعضی دیگر از علایم حتمی هم مقارن با ظهور آن حضرت اتفاق می افتد ...»
شاید هیچ دلیلی که ظهور را در زمانی بسیار دور بدانیم ، بلکه طبق روایات و سخنان
علما ظهور ممکن است ، بسیار نزدیک باشد از جمله دلایل احتمال نزدیکی ظهور عبارتند
از : ملاقاتهای زیاد و سفارش حضرت مهدی (عج) به دعا برای فرج ، سفارش به دعا برای
فرج و اشاره به نزدیکی ظهور ، بلوغ فکری و
علمی بشر و دلایل دیگر .
عده ای معتقدند که
اکنون در عصر ظهور صغری هستیم و بعضی از علما هم این موضوع را تایید کرده اند .
خوابها و ملاقاتهای فراوانی که در آنها امام فرموده اند که فرج نزدیک است یا ان
شاء ا... ظهور نزدیک است نشانگر این است که خورشید عالم تاب امامت انشاء ا...
تعالی در بین الطلوعین قرار دارد و تا طلوع صبح و روشنایی آفتاب امامت ، اندکی
باقی است حضرت آیت ا... العظمی بهجت (ره) فرموده اند : «آیا نباید در فکر این
باشیم که از کسی که خداوند برای اصلاح جامعه قرار داده بخواهیم که بیاید ،
خود او در مسجد سهله ، جمکران ، در خواب و
بیداری در گوش افرادی از دوستانش بدو اینکه او را ببینند فرموده است . «فرج من
نزدیک است ، دعا کنید» یا به نقلی فرموده : «فرجم نزدیک شده ، دعا کنید بدا حاصل
شود.» همچنین
حضرت ا... العظمی مکارم شیرازی مد ظلله العالی فرموده اند :
« همانطور که غیبت 2 مرحله دارد مرحله غیبت صغری
و کبری ، ظهور هم دارای 2 مرحله است، ظهور صغری و کبری. اگر وجود حضرت را تشبیه
کنیم به آفتاب،که در احادیث زیادی تشبیه شده ، در زمان غیبت بین الغروبین خواهد
بود و یک طلوع آفتاب در بین الطلوعین که
ظهور صغری است . نام و آوازۀ امام زمان (عج) همه جا پخش می شود ، کوچک و بزرگ در
محیط های متعلق به امام زمان ارواحنا فداه شوق و اشتیاق و علاقه و ارتباط تازه ای پیدا می کنند. کتابها ، مجلس
و مساجد و و برنامه ها زیاد می شود . در
سابق کمتر مسجد یا حسینه ای به نام حضرت
مهدی (عج) نامیده می شده ، حالا الی ماشاء ا... موسسات مختلف و خیابانها و تشکیلات زیادی به نام حضرت وجود دارد ، که
اینها همه اش نشان می دهد که بالاخره عنایت و ارداده الهی ، تعلق گرفته است که
ظهور نزدیک باشد و ما در بین الطلوعین قرارداشته باشیم....پیداست که عنایت خاصی به
این حرکات وجود دارد .»
پس لازمه ظهور کبری
، ظهور صغری یا کوچک است ، این ظهور صغری مقدمه ای است جهت آمادگی مردم برای ظهور
کبری تا درخواست از طرف مردم باشد و در نتیجه خداوند زمینه ظهور را فراهم نماید ،
همانطور که آیت ا... العظمی بهجت (ره) فرموده اند که «اگر عده ای توافق بر صلاح
کنند در ظهور آن حضرت موثر است.»
یعنی ما برای فرج
امام عصر (عج) فقط یک چیز کم داریم و آن اراده همگان برای مهیا شدن جهت استقبال از
امام زمان (عج) و آمادگی برای ظهور آن حضرت است . پس باید دلها را متوجه امام عصر
(عج) نمود و محبت ایشان را در دلها پروراند و در جشن ها و مراسمات و جلسات ، در نمازهای جمعه و جماعت ،
همه از روی جد و از عمق دل و با حال حزن ، ذکر دعای فرج را به مصداق ذکرا کثیرا تبدیل کنیم . نکته اصلی
طبق فرموده آیت ا... بهجت (ره) این است که : «راه خلاص از گرفتاری ها منحصر است به
دعا کردن در خلوت برای فرج ولی عصر (عج) نه دعای همیشگی و لقلقه زبان و صرف گفتن
«عجل فرجه» بلکه دعای با خلوص و صدق نیت و همراه با توبه»
«به طور یقین دعا در امر تعجیل فرج آن حضرت موثر است ، اما نه لقلقه زبان و «عجل
فرجه» خشک و خالی و دعای همیشگی که در آخر منبر برای اینکه مردم از جا بلند شوند
گفته می شود .»
همچنین آیت ا..
العظمی بهجت (ره) فرموده اند :
«ما نمی توانیم
تعیین و تحدید کنیم که در «ملئت ظلما وجورا» چه مرتبه ای از ظلم و جور منظور است ،
ولی ظاهراً این است که وقتی ظلم فراگیر و پر شد دیگر کار تمام است و آن حضرت ظهور
می کنند ، زیرا نفرمودند :
«ملئت و بقیت علی ما
ملئت» (پر شود و بر آن حالت باقی بماند) بلکه فرمودند : ملئت و این امر یعنی ملئت
ظلما و جورا در این زمانه مستقر شده است ، به طوری که الان یک وجب از زمین ، از
ظلم و جوور خالی نیست . ولی ما نمی توانیم تحدید و مشخص کنید که مقصود چه مرتبه ای
از ملئت منظور است ، زیرا تمام خصوصیات وقت ظهور تعیین نشده است ، و همه علامت
هایی که برای ظهور تعیین کرده اند واقع نشده است ، از این جا معلوم می شود که آن
مرتبه از «ملئت» هنوز تحقیق پیدا نکرده است.»
آمادگی برای ظهور
حضرت :
یکی از وظایف مهم
منتظران این است که ابتدا خود و سپس
دیگران را ، برای امر ظهور آماده کنند ،
یعنی هر لحظه آماده پذیرش قیام و حکومت حضرت باشد . هر نهضتی در صورتی امکان
پیروزی دارد که قبلاً در ابعاد مختلف برای آن زمینه سازی لازم شده باشد . همچنین
آماده نبودن زمینه علت عدم موفقیت بسیاری از پیامبران و امامان گردید .
چون قیام حضرت مهدی
(عج) هدف نهایی انقلاب های مقدس بشری است و انقلابی عمیق و همه جانبه است ، مستلزم
آمادگی و زمینه سازی وسیعتری می باشد . بنابراین تا آمادگی فردی و اجتماعی در بین
مردم ایجاد نگردد ، حضرت مهدی (عج) قیام نمی کنند . دوران انتظار ، دوران آمادگی
است و همه افراد جامعه باید برای آنکه جزء منتظران و یاران واقعی حضرت باشند ،
باید شایستگی های لازم را در خود و جامعه ای که در آن زندگی می کنند فراهم نمایند
.
حضرت آیت ا...
العظمی بهجت (ره) در این زمینه می فرمایند
: «ائمه (علیه السلام) را که ولی نعمت های ما و مجاری فیض هستند ، نمی توانیم
مشاهده کنیم . امام زمان (عج) هم اگر بیاید ، با او همان معامله را می کنیم ، که
با آبای طاهرینش کردیم . آیا می شود امام زمان - عجل ا... - 400 میلیون یاور داشته
باشد و ظهور نکند.»
از این کلام ایشان چند نتیجه می توان گرفت یکی اینکه اگر شیعیان آماده باشند ،
حضرت ظهور خواهد کرد ، و این مفهوم بعضی روایات نیز می باشد که یکی از شرایط هنگام
ظهور ، تشنه بودن مردم برای آمدن یک منجی و درخواست عمومی مردم می باشد . نتیجه
دیگر اینکه علت اصلی غیبت آماده نبودن مردم می باشد . وگرنه خداوند خیر مطلق است و
بزرگترین رحمت خود را از مردم منع نمی کند مگر به خاطر ظرفیت نداشتن خود مردم اما
نتیجه ای که مورد بحث ماست اینکه شیعیان ، آمادگی برای ظهور حضرت را ندارند ، و
همانطور که از بعضی تشریفات هم می توان فهمید . هنوز عمومی شیعیان از عمق دل و
باطن خود ، حضرت را نمی خواهند و از غیبت حضرت ناراحت نیستند . در همین زمینه
ایشان فرموده اند : «تنها انتظار فرج کافی نیست ، تهیا ، بلکه طاعت و بندگی نیز
لازم است ، مخصوصاً با توجه به قضایایی که پیش از ظهور امام زمان (عج) واقع می شود،به
حدی که«ملات ظلما و جورا»
خدا می داند که به
واسطۀ ضعف ایمان بر سر افراد چه می آید . خدا کند ظهور آن حضرت با عافیت مطلقه
برای اهل ایمان و طاعت و بندگی انجام گیرد ؟ خدا به اهل ایمان توفیق دهد که از فتن
مضله کناره گیری کنند.»
البته کار واقعاً مشکل است و شاید به همین دلیل انتظار فرج از افضل اعمال شمرده
شده است . آیت ا... العظمی بهجت (ره) در این مورد چنین فرموده اند : «کسانی که در
زمان ائمه (ع) به بنی امیه و بنی العباس گرایش داشتند ، مگر دیوانه بودند ؟! آنها از میان دو راه دین و دنیا و
ضد آخرت را اختیار
می کردند ، و هنور مناصب آنها برای ما عرضه نشده تا امتحان خود را پس بدهیم .»
همچنین در جایی ایشان
فرموده اند : «خدا توفیق دهد که به سوی امام زمان (عج) تیر پرتاب نکنیم»
یعنی کار واقعاً سخت
و حساس است و انسان باید از خدا بخواهد ، که او و دین او را حفظ کند . همچنین
ایشان در جای دیگری چنین فرموده اند :
«در زیارت حضرت غایب
(عج) وارد شده است :
با اینکه اگر انسان
خائن باشد ، باید خائف باشد و شخص مهذب و بی گناه و پاک از کسی بیم ندارد ، ولی آن
حضرت با آن حریم پاک ، از اظهار خود خایف است .
بنابراین ، از گناه
ها و به خاطر اعمال ما است که آن حضرت هزار سال است در بیابان ها در به در و خائف
است»
یعنی ما باید خود را
هم سنخ حضرت کنیم تا به حضرت نزدیک شویم و گرنه اگر اعمالمان خلاف رضایت حضرت باشد
، روز به روز از حضرت دورتر می شویم و خدای نکره ممکن است به عنوان دشمن ، در
برابر حضرت قرار گیریم .
آیت ا... بهجت در
مورد آمادگی برای ظهور چنین فرموده اند :
«یملا الارض قسطا و
عدلا ، بعد ما ملت ظلما و جورا .»
[حضرت مهدی - عجل
ا... - پس از ظهور] زمین را پر از عدل و داد می کند . بعد از آن که زمین از ظلم و
جور پر شده باشد .
«یعنی بدون عدل ،
کار مردم درست نمی شود ، و جامعه و افراد اجتماع جز با آمدن آن حضرت اصلاح نمی گردد
. با این که این مطلب خیلی روشن است که این انسان عادل می تواند عدل را اختیار کند
و روی زمین گسترش دهد ، و این قضیه از قضایایی است که قیاساتها معها و نیاز به
استدلال ندارد . با این حال ، چرا همه می خواهند او بیاید؟چون همه فهمیده اند به
ظلم گرفتارند وهمه پی برده اندکه علاج آن ها اجرای عدل و رعایت حقوق است، لذا همه
به زبان حال می گویند : عادل بیا !»
همچنین آیت ا… العظمی بهجت (ره) فرموده اند :
« آرزوی ما این است
که هم دولت حق در جهان حکومت کند ، و هم همه بر صراط مستقیم عبودیت قرار بگیریم .
بنابراین ، اگر قبل از ظهور دولت حق خاطر جمع باشیم که بر صراط مستقیم بندگی هستیم
، بهتر است . لذا باید از گناهانی که
زمینۀ ظهور دولت حضرت غائب (عج) را برای ما فراهم نمی کند ، پرهیز نماییم .»
منابع :
1- نهج البلاغه -
ترجمه محمد دشتی
2- صحیفۀ سجادیه -
ترجمه حسین انصاریان
3- امام زمان (عج)
در کلام آیت ا... بهجت (ره) - محمد تقی امیدیان
4- در محضر آیت ا...
العظمی بهجت 600 نکته - محمد حسین رخشاد
5- در محضر آیت ا...
العظمی بهجت 700 نکته - محمد حسین رخشاد
6- در محضر آیت ا...
العظمی بهجت 500 نکته - محمد حسین رخشاد
7- معرفت امام عصر
(عج) و تکلیف منتظران - ابراهیم شفیعی سروستانی
